Mandala kwiatowa – co to jest, jakie są wzory i jak ją zrobić?
Mandale są nie tylko piękne, ale także niosą intencje, które chcemy przywołać do naszego życia. Warmińska artystka – Mayra Wojciechowicz, rozsławiła kwiatowe mandale na cały kraj. Nie tylko wykonuje je na zamówienie, ale też organizuje dziesiątki warsztatów, podczas których uczy jak je robić i opowiada o sile i znaczeniu roślin. Dziś rozmawiamy z Mayrą o tym, czym są mandale, jaka jest ich historia i dlaczego ona sama poświęciła się tej formie sztuki. W artykule znajdziecie także film z instruktażem, jak samodzielnie wykonać mandale kwiatową i jakie może mieć taka mandala wzory.
Mandala – co to jest, co oznacza i co symbolizuje?
Mandala to motyw artystyczny mający swoje źródło w buddyzmie. Tradycyjnie mandala ma formę koła wpisanego w kwadrat, gdzie – w uproszczeniu – okrąg symbolizuje to co boskie, niematerialne i wieczne, a kwadrat – ziemskie tu i teraz. Tworzenie mandali, zarówno tradycyjnych jak i roślinnych, jest procesem medytacyjnym, przynoszącym dużo spokoju, ale także pozwalającym wydobyć na powierzchnię to co ukryte, nasze skrywane marzenia, tęsknoty i pragnienia. Roślinne mandal są dla mnie dodatkowo formą kontemplacji i zachwytu nad naturą w jej najdrobniejszych szczegółach. Przeplatająca się złożoność i prostota roślinnych form niezmiennie mnie zachwyca.
Słowo mandala pochodzi z sanskrytu i dosłownie znaczy okrąg, ale też krąg życia, cały świat. A co symbolizuje mandala? W moim rozumieniu jest tym, co wydarza się na styku tego co boskie i tego co ludzkie, tego co wieczne i tego co ograniczone w czasie, skończone.
W przypadku roślinnych mandali możemy dodatkowo wzbogacić jej symbolikę o symboliczne znaczenia jakie niosą ze sobą poszczególne rośliny. I tak np. czarny bez to roślina silnie związana z zaświatami i przodkami, róża jest symbolem miłości, a pręciki tulipanów – słodyczy życia.
Jakie są rodzaje mandali – mandala wzory
Zarówno w przypadku tradycyjnych mandali buddyjskich, czy tych związanych z hinduizmem czy shinto, jak i mandali roślinnych, mamy wiele ich rodzajów. Tradycyjnie mandale wykorzystywano do skupienia uwagi podczas medytacji lub jako przedstawienia bóstw lub mapy świątyń czy rajskich krain.
Współcześnie, korzysta się z mandali w procesach terapeutycznych, arteterapii czy pracy z intencją. W zależności od intencji w jakiej układamy mandalę może to być mandala oczyszczająca, wzmacniająca lub miłosna.
Mandala wzory. Czy są jakieś określone wzory mandali? Czy to jak je układamy jest wyłącznie kwestią gustu, czy te wzory do mandali mają jakieś znaczenie?
Tradycyjne mandale mają zawsze swoje centrum – środek oraz formę koła wpisanego w kwadrat, ale ich ornamentyka jest już bardzo różnorodna. Mandale mogą być złożone z wzorów, form geometrycznych bądź roślinnych lub ich połączenia. Jeśli chcemy zachować tradycyjną formę mandali, powinniśmy zadbać przynajmniej o te trzy elementy: środek, koło i kwadrat.
Mandala reprezentuje duchową podróż, zaczynającą się od zewnątrz i dążącą do centrum lub odwrotnie – od centrum na zewnątrz do świata. Ta podróż może być ukazana na wiele sposobów. Jedną z takich nietradycyjnych form, którymi zdarza mi się posługiwać, jest Drzewo Życia. Kompozycja ta składa się z centralnego elementu symbolizującego drzewo – czyli ma pień, koronę i korzeń. Na drzewie zawieszamy wszystko to co symbolizuje jakości, które chcielibyśmy zaprosić do naszego życia.
Jak zrobić mandalę kwiatową?
Samo wykonanie roślinnej mandali jest proste. Nie wymaga specjalnych umiejętności, ani narzędzi. Wystarczy trochę suszonych roślin, klej, kawałek tkaniny i ramka. Jeśli jednak chcemy, by nasza mandala niosła za sobą coś więcej, niż ładną dekorację, ważne jest to, co w nią włożymy w sensie intencji, energii, a także jakich roślin użyjemy.
Mandala kwiatowa – wzory i rodzaje. Jakie kwiaty lub rośliny są najlepsze do mandali?
Z punktu widzenia estetyki, samego obrazu – to właściwie kwestia gustu. Natomiast rodzaj rośliny ma znaczenie przy suszeniu. Musimy pamiętać, że te bardziej mięsiste mają więcej wilgoci i trudniej będzie nam je ususzyć. Idealne są cienkie płatki kwiatów takich jak róże, hortensje ale też tulipany czy stokrotki. Niektóre kwiaty, np. chabry, maki czy krokusy mają z kolei płatki tak delikatne, że ich ususzenie wymaga już pewnego kunsztu. Wyzwanie mogą też stanowić zachowanie barw. Zwłaszcza niebieskie rośliny lubią tracić kolor w trakcie suszenia.
Jak przygotować rośliny do mandali?
Rośliny najlepiej suszyć na płasko w książkach lub specjalnych praskach. Możemy też suszyć rośliny trójwymiarowo, zasypując je kaszą manną, jednak trudniej będzie nam je wtedy umieścić w ramce pod szkłem.
Jak to się stało, że zaczęłaś robić mandale?
Wszystko zaczęło się od mojej przeprowadzki na wieś, wyjazdu na Kretę i ślubu przyjaciółki. Po latach mieszkania w mieście udało mi się wreszcie zrealizować swoje wielkie marzenia i przeprowadzić się do domu w lesie. Tam znalazłam w końcu czas, aby chodzić na długie spacery i kontemplować piękno natury w jaj najdrobniejszych detalach. Jakiś czas później zabrałam moją mamę na Kretę, ale nadal nie miałam ochoty na nic innego jak oglądanie, zbieranie i suszenia kwiatów i innych roślin. Właściwie na tym upłynął nam cały wyjazd (śmiech). Po powrocie dowiedziałam się, że moja przyjaciółka bierze ślub. Wiedziałam, że dla niej Kreta jest również wyjątkowym i magicznym miejscem, postanowiłam zatem ułożyć dla niej kompozycję z przywiezionych roślin, podkleić ją na płótnie i oprawić w ramę. I tak to się zaczęło. Jej autentyczny zachwyt nad tym co zrobiłam, dodał mi wiary i poniósł w świat.
Czym są dla ciebie twoje mandale? Czy mają być tylko ozdobą czy coś znaczą?
Zdecydowanie nie są tylko ozdobą, są narzędziem do pracy z emocjami, podświadomością, marzeniami i intencją. Czasami, kiedy mam trudny moment i nie do końca wiem co się we mnie dzieje i jak sobie z tym poradzić, układam mandalę. W trakcie tego procesu pojawiają się wglądy, które pozwalają mi zrozumieć zachodzący proces oraz to jaką wybrać drogę.
Dobór odpowiednich kwiatów i roślin – jakie rośliny najchętniej wykorzystujesz tworząc mandale i dlaczego?
Najchętniej korzystam z dzikich roślin leśnych i łąkowych. Oczywiście nie zrywam tych, które są pod ochroną! Do nich jest mi najbliżej bo to moi sąsiedzie, otaczają mnie, towarzyszą w codziennym życiu i spacerach. Rozmawiam z nimi i całkiem dobrze się znamy (śmiech). Lubie czarny bez i gwiazdnicę, kocham wszelkiego rodzaju bylice, a także srebrne liście pięciornika i delikatny biedrzeniec. Generalnie każda roślina w jakiś sposób do mnie przemawia – niektóre kształtem, inne kolorem, jeszcze inne znaczeniem.
Mayra Wojciechowicz – artystka i aktywistka ekologiczna. W 2013 roku porzuciła miasto i zamieszkała w lesie, na skraju malutkiej warmińskiej wioski, gdzie zaczęła tworzyć warmińskie mandale – obrazy powstałe z doświadczenia świętości natury, błogości życia oraz długich spacerów przez przepełniony magią i pięknem świat warmińskich łąk i lasów.
W 2018 powróciła do rodzinnego Gdańska, żeby towarzyszyć chorej na Alzheimera mamie. Obecnie razem z mamą i przygarniętymi pieskami – Panią Bunią, Małym Pieskiem i Panem Prezesem oraz kotką Moją, znowu mieszkają w środku warmińskiego lasu.
Jej prace można oglądać na wystawach, okładkach płyt oraz w najnowszej książce Natalii De Barbaro „Przędza”.
